“สหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินวังน้ำเขียว” บ้านน้ำซับ จ.นครราชสีมา ต้นแบบความสำเร็จเกษตรอินทรีย์
นางสุจารีย์ พิชา ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 5 นครราชสีมา (สศท.5) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงการติดตามการดำเนินงานพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืนของ สหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินวังน้ำเขียว บ้านน้ำซับ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2541 มีพื้นที่ 130 ไร่ เกษตรกรสมาชิก 226 ราย มีนายอำนาจ หมายยอดกลาง เป็นประธานสหกรณ์ฯ และนางวราภรณ์ พรมมา เป็นผู้จัดการสหกรณ์ฯ ทั้งนี้ สหกรณ์ฯ ได้ขับเคลื่อนการพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืนมาอย่างต่อเนื่อง ผลิตสินค้าเกษตรอินทรีย์ ได้รับรองมาตรฐาน Organic Thailand แบบ 100% รวมทั้งมีโรงคัดบรรจุผลิตผลเกษตรอินทรีย์ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานการรวบรวมผักอินทรีย์และคัดบรรจุอินทรีย์จากกรมวิชาการเกษตร ผ่านการรับรับรอง อย. จากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา และได้รับประกาศนียบัตรหน่วยงานสหกรณ์ที่ใช้โมเดลธุรกิจสหกรณ์ 4.0 ภายใต้โครงการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากยุค 4.0
จากการที่ สศท.5 ได้ติดตามข้อมูลของสหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินวังน้ำเขียวเมื่อช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2566 และได้ลงพื้นที่สำรวจเมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา พบว่า เกษตรกรเพาะปลูกผักอินทรีย์รวมกว่า 120 ชนิด (ประมาณ 1-10 ไร่/ครัวเรือน) ปลูกหมุนเวียนและเก็บผลผลิตได้ตลอดทั้งปี แหล่งเพาะปลูกส่วนใหญ่อยู่ใกล้แหล่งต้นน้ำมีอากาศดี เหมาะแก่การเจริญเติบโตของพืชผักส่วนใหญ่ และไม่ค่อยประสบปัญหาภัยแล้ง ซึ่งผักอินทรีย์ที่ผู้บริโภคนิยมและสร้างผลตอบแทนให้เกษตรกรได้มากที่สุด 10 ชนิดแรก ได้แก่ สลัดโอ๊คแดง สลัดโอ๊คเขียว สลัดคอส กะหล่ำปลี ผักกาดขาวปลี ผักกาดหอมใบแดง ผักบุ้งจีน ยอดมะระแม้ว ข้าวโพดหวาน และแตงกวา โดยมีการจำหน่ายผักอินทรีย์ภายใต้แบรนด์ “กสิกรรมไร้สารพิษ วังน้ำเขียว” ผลผลิตส่วนใหญ่ร้อยละ 75 สหกรณ์ฯ จะเป็นผู้รับซื้อผลผลิตจากสมาชิกเกษตรกร โดยมีการประกันราคาในแต่ละช่วงฤดูกาลผลิต จากนั้นสหกรณ์จะรวบรวมนำมาคัดแยกบรรจุที่โรงคัดบรรจุผลิตผลเกษตรอินทรีย์ของสหกรณ์ และส่งให้กับแหล่งรับซื้อสำคัญ ได้แก่ เลมอนฟาร์ม แม็คโคร และบริษัทอื่นๆ ในเครือสันติ อโศก ส่วนผลผลิตร้อยละ 25 เกษตรกรจำหน่ายโดยตรงให้กับผู้บริโภค พ่อค้ารวบรวมในท้องที่ ตลาด เครือข่ายเกษตรกรหรือกลุ่มแปลงใหญ่ สัดส่วนขึ้นอยู่กับความสะดวกของสมาชิกแต่ละราย ทั้งนี้ รายได้จากการจำหน่ายผักอินทรีย์ของเกษตรกรเฉลี่ยรายละ 61,127 บาท/ไร่/ราย รายได้เฉลี่ยสุทธิ (กำไร) 34,734 บาท/ไร่/ราย หากคิดเป็นรายได้ของสหกรณ์จากการจำหน่ายผักอินทรีย์ทั้งหมดอยู่ 8 – 9 ล้านบาท/ปี ซึ่งผลการดำเนินงานปี 2566 ตั้งแต่ มกราคม – สิงหาคม 2566 สร้างรายได้ให้กลุ่ม 7,038,514 บาท
สหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินวังน้ำเขียว ได้มีการพัฒนาคุณภาพของพืชผักอินทรีย์อย่างต่อเนื่อง ซึ่งได้ร่วมกับหน่วยงานภายใต้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้แก่ กรมส่งเสริมสหกรณ์ และกรมส่งเสริมการเกษตร รวมถึงภาคการศึกษา และภาคเอกชน ในการศึกษาและนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมต่างๆ มาปรับใช้การผลิต การแปรรูป พืชผักอินทรีย์ เป็นการเพิ่มมูลค่าและลดความสูญเสียของผลผลิต การวางแผนการผลิตเพื่อให้เพียงพอและได้มาตรฐานตามความต้องการของตลาด และการหาตลาดมูลค่าสูงเพื่อสร้างโอกาสการแข่งขัน พร้อมกับประชาสัมพันธ์สินค้าอินทรีย์อย่างต่อเนื่องเพื่อสร้างฐานลูกค้าใหม่ นอกจากนี้ สหกรณ์ฯ ได้ยกระดับเป็นศูนย์เรียนรู้และศึกษาดูงานสำหรับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคการศึกษา เครือข่ายเกษตรกร และเกษตรกรที่สนใจเข้าดูงานอย่างต่อเนื่องในแต่ละปี โดยมีกิจกรรมที่น่าสนใจ อาทิ การจัดตั้งสหกรณ์ ธนาคารหมู่บ้าน การปลูกพืชแบบผสมผสาน การปลูกข้าวเพื่อการบริโภค การทำปุ๋ยชีวภาพ การแปรรูป และการปลูกผักปลอดสารพิษที่เป็นกิจกรรมหลัก
ทั้งนี้ ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของกลุ่ม สหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินอำเภอวังน้ำเขียว จำกัด และเกษตรกรสมาชิกผู้ปลูกพืชผักอินทรีย์ คือ ความตั้งใจจริงในการที่จะผลิตอาหารที่ปลอดภัยทั้งต่อตนเอง และสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งต่ออาหารที่ดีมีคุณภาพสู่ผู้บริโภค สหกรณ์ฯ ไม่เพียงแต่เป็นตัวกลางในการรวบรวม ผลผลิตเพื่อจำหน่ายเพียงอย่างเดียว ยังทำหน้าที่ร่วมกับศูนย์ศึกษาการพัฒนาของชาวบ้าน ในโครงการส่งเสริมกสิกรรมไร้สารพิษ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อช่วยให้ชาวบ้านพัฒนาศักยภาพทางด้าน การเกษตรของตนและสร้างงานให้เกิดขึ้นในชุมชน ภายใต้การสืบสาน รักษา และต่อยอดกสิกรรมไร้สารพิษ ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในศาสตร์พระราชา สู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) หากท่านใดที่สนใจข้อมูลสถานการณ์การผลิต หรือสนใจเข้าศึกษาดูงานสหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินวังน้ำเขียว บ้านน้ำซับ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา ติดต่อได้ที่ นางวราภรณ์ พรมมา ผู้จัดการสหกรณ์ฯ โทร 08 7253 6515 และติดตามข่าวสารต่าง ๆ ได้ที่ Facebook : สหกรณ์กสิกรรมไร้สารพิษในเขตปฏิรูปที่ดินอำเภอวังน้ำเขียว จำกัด หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.5 โทร 0 4446 5120 อีเมล์ [email protected]
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ข่าว